kod publikacji d30vnfd72j< thomasquatl@gmail.com, @gnhi. echl.league.scientific@gmail.com. Dostępne dzięki gabinet dociekań przyrodniczych. Opublikowano 03-2021 na łamach Dzienników Naukowych Quatla nr.2.

Ekologia i ochrona dzikich psów azjatyckich Cuon alpinus w Chinach by Tomasz Q. Pietrzak

Wiedza powszechna o Historii Naturalnej i Zasobach Przyrodniczych nr.2:2021
@quatlwork- autor tekstów popularnonaukowych i przygodowych.

Tematem tego artykułu jest wdrożenie projektu na rzecz prac badawczo-ochroniarskich nad dzikimi cyjonami Cuon alpinus. Najwcześniejszy europejski opis tych dzikich psów pochodzi od nieznanego rosyjskiego turysty Pesterewa, który w 1794 r. odnotował stada zwierząt podobnych do szakali, które widział podczas podróży po wschodniej Rosji: penetrowały one środowisko w grupach i wyglądały jak szakale azjatyckie. Angielska nazwa cyjona- Dhole może być błędna. Słowo pochodzi od brytyjskiego żołnierza przebywającego Indiach w 1808 roku. Informował ongiś, iż Dhole to lokalna nazwa cyjonów. Jednak od prawie pół wieku liczba cyjonów na świecie gwałtownie spada, co ma wiele wspólnego z ich atakami na zwierzęta domowe i prowadzącymi zaś do odwetowych ataków na te dzikie zwierzęta drapieżne. Chińczykom nie jest bynajmniej obce te zwierzę psowate. Według „Geograficznego rozmieszczenia dzikich zwierząt w starożytnych Chinach” Wen Rongshenga, pierwszy oficjalny zapis cyjonów pojawił się w „Changping Song Zhi” w rejonie Changping w Pekinie za panowania dynastii Song. Są to zwierzęta zamieszkujące dzikie regiony naturalnego środowiska Chin, takie jak góry Syczuanu. Cyjony występujące niegdyś w północno-wschodnich Chinach i Xinjiangu należały odpowiednio do gatunku Ussuria i podgatunku z Tien-szanu i są związane z populacjami we wschodniej i środkowej Rosji. Jednak te duże populacje mają duże szanse na wymarcie. Cyjony na północy zanikają od prawie 100 lat. Kiedyś częściej występowały w Mongolii, Kazachstanie, Kirgistanie, Tadżykistanie, Turcji i innych krajach, a na Syberii cyjony wędrowały niegdyś w dorzeczu Jeniseju. Jednak po latach siedemdziesiątych w Rosji nie było żadnych doniesień o cyjonach. Cyjon w obszarach górskich zwany jest czerwonym wilkiem górskim. Zwierzę to jest samo w sobie unikalnym gatunkiem, spokrewnionym z psami z rodzaju Canis. Gatunek taki nazywany jest gwiżdżącym myśliwym ze względu na charakterystyczną wokalizację. Taki dziki pies jest bardzo towarzyskim zwierzęciem, który żyje w dużych klanach bez sztywnych hierarchii dominacji. Jest łowcą aktywnym za dnia, żyjącym w stadzie preferującym średnie i duże kopytne. Dziki pies azjatycki jest wymieniony jako zagrożony przez IUCN, ponieważ populacja maleje i szacuje się, że jest mniej niż 2500 dorosłych osobników. Czynniki przyczyniające się do tego spadku obejmują utratę siedlisk, utratę zdobyczy, współzawodnictwo z innymi gatunkami, nękanie przez właścicieli zwierząt hodowlanych i przenoszenie chorób przez psy domowe. Cyjon jest sztandarowym gatunkiem w ekosystemie i tylko siedlisko o dużej powierzchni i bogatej populacji roślinożerców może zapewnić przetrwanie populacji cyjona. Mobilizuje się naukowców światowych do stosowania fotopułapek i nieinwazyjnych badań w odległych regionach, aby oszacować wielkość populacji dzikich psów azjatyckich i kontynuować badania nad podstawową ekologią innych dzikich zwierząt i terytoriów antropogenicznych. Historycznie rzecz biorąc, cyjony występowały na ziemiach chińskich, jednak ich obecny status i rozmieszczenie jest opatrzone etykietą braki w wiedzy. Ten król dżungli, który od ponad 100 lat temu był szeroko rozpowszechniony od Xinjiang i Heilongjiang po Guangdong i Guangxi, jest numerem jeden w utrzymaniu równowagi ekologicznej lasów Chin i znika stopniowo na naszych oczach. Hu Huijian powiedział, cyjony tam gdzie się pojawiają wzmacniają współczynnik bioróżnorodności w łańcuchu biologicznym. Cyjon odgrywa bardzo ważną rolę w chińskiej tradycyjnej kulturze. Cyjony, podobnie jak lampart śnieżny, są ważnymi drapieżnikami w ekosystemie, w którym żyją. Mogą kontrolować populację gatunków ofiar i odgrywać ważną rolę w utrzymaniu strukturalnej i funkcjonalnej integralności ekosystemu. W innych środowiskach dzikie psy mają niszę ekologiczną zbliżona do tygrysów, a głównym powodem ich upadku jest właściwie utrata siedlisk i nękanie przez ludzi. Pojawiają się zagrożenia dla tych dzikich psowatych. Możliwa przyczyna to też choroby.

Naukowcy są przekonani, że cyjony zniknęły we wschodnich Chinach. Xie Chungang powiedział dziennikarzom, że zgodnie z danymi z Zhejiang Provincial Wildlife Survey, w prowincji występują cyjony, ale nie ma żadnych zapisów dotyczących tych dzikich psów w rejonie Jinhua. W południowych i wschodnich Chinach, zwłaszcza w prowincji Jiangxi, gdzie kiedyś gromadziły się cyjony, od początku XXI w. odnotowano tylko dwa niepotwierdzone zapisy. Kamery na podczerwień we wszystkich obszarach chronionych nie zdołały uchwycić dzikich psów. Nie ma zdjęć, które można byłoby zidentyfikować. W lipcu 2001 r. Departament Leśnictwa prowincji Hunan wydał raport z dochodzenia stwierdzający, że dzikie zwierzęta, takie jak cyjony, wilki i jelenie, które były kiedyś szeroko rozpowszechnione w prowincji Hunan, zostały określone jako wymarłe po pięcioletnim dochodzeniu przeprowadzonym na dużą skalę przez lokalny wydział leśnictwa. Niecałe trzy lata po opublikowaniu tego raportu z dochodzenia, pracownicy Biura Leśnictwa w okręgu Baojing w Autonomicznej Prefekturze Xiangxi w prowincji Hunan stwierdzili, że w rezerwacie przyrody Gór Baiyun w hrabstwie znajdują się dwie grupy azjatyckich dzikich psów. Ostatni dokładny rekord cyjona we wschodniej części tego kraju był w Taohongling w Jiangxi i nie było żadnych wiadomości po 2009 roku. Lecz biologiczne próbki cyjonów uzyskano w prowincji Jiangxi w 2013 r. W rezerwacie Taohongling w Jiangxi na skraju jeziora Poyang azjatyckie dzikie psy były aktywne do 2000 roku. Od 2008 r. potwierdzono zapisy dotyczące cyjonów z fotopułapek. Na przykład, gdy prowadzono dochodzenie w Huangshan, nieco starszym lokalnym ludziom nie obce były dzikie psy. Lokalni znali dzikie psy w górach południowego Anhui.

W południowych i południowo-zachodnich prowincjach Chin o cyjonach jest więcej rekordów. Te psowate zostały zarejestrowane w rezerwacie przyrody Baima Xueshan w chińskiej prowincji Yunnan w latach 2010–2011. Dziki pies azjatycki może jeszcze przeżyć w bardzo niewielkich ilościach w Narodowym Rezerwacie Przyrody Gaoligongshan. Chińscy naukowcy sfotografowali dzikie psy w rezerwacie Tongbiguan w Dehong, Yunnan i Yiwu w Xishuangbanna. Zwłaszcza w chińsko-laotańskim regionie Yiwu, naukowcy odkryli, że dzikie psy azjatyckie są również aktywne w grupach, co nie jest rzadkością. Po raz pierwszy od 32 lat! W listopadzie 2017 roku sfotografowano nieznane zwierzęta, które okazały się być rzadkimi czarnymi wilkami, a w sierpniu 2018 sfotografowano cyjony, a wszystko to w Daxueshan National Nature Reserve, Yongde w Yunnanie. W ostatnich latach, z pomocą i wsparciem China COSCO Shipping Group, kamery na podczerwień były szeroko stosowane w tym Narodowym Rezerwacie Przyrody i osiągnęły oczywiste wyniki monitorowania. W kolejnych krokach planowane jest zwiększenie zagęszczenia fotopułapek i kamer termowizyjnych na tym terenie oraz wzmocni się monitoring i ochronę wilków oraz cyjonów. Cyjony są znane chińczykom od czasów starożytnych. Wiele miejsc nazwano na cześć rudowłosych psów, a niektóre są nazywane są enklawami psów cętkowanych. W Heshun, Shanxi, Erbao powiedziano że nie było tam cyjonów od 1990 roku. Miejscowi nazywali je czerwonymi wilkami.

W środkowo-zachodnich i środkowych Chinach odkryto populacje cyjonów. Cyjon, którego sfotografowano w Chayu w Syczuanie to mały czerwony wilk. W prowincji Shaanxi niedawno zarejestrowano cyjony podczas badania fotopułapek. W środku prowincji Syczuan w 2012 roku sfotografowano cyjony w rezerwacie przyrody Heishuihe w górach Qionglai. W Syczuanie i Shaanxi cyjony mogą w przyszłości powstrzymać powódź takinów, tak jak robią to teraz w południowo-wschodnim Tybecie; na północnym zachodzie wraz z lampartami śnieżnymi i wilkami regulują liczbę dużych kopytnych, takich jak skalna owca. Spośród dużych drapieżników w Chinach, zdrowy cyjon jest jedynym zwierzęciem, które nigdy nie stanowi zagrożenia dla ludzi, a nawet podczas nocnych spacerów cyjony stają się ludzkimi strażnikami. Wyniki wskazują, że różnorodność dzikich zwierząt w rezerwacie przyrody Xuebaoding jest bardzo duża, podobnie jak obecność zwierząt rzadkich i zagrożonych, takich jak cyjony. W Syczuanie dzikie psy azjatyckie występują głównie na obszarach chronionych Wolong i Heishuihe po wschodniej stronie Qionglai, a w ostatnich latach dzikie cyjony były również fotografowane w prefekturze Ganzi w zachodnim Syczuanie.

Cyjon stał się jednym z najrzadszych dzikich zwierząt w Chinach ze względu na redukcję siedlisk, kłusownictwo, brak ofiar itp. Obecnie odnotowywane lokalizacje występowania to głównie płaskowyże, głębokie góry i pustynie zachodnich Chin. Najbardziej ciekawe jest to, że psowate pojawiły się na pustynnym obszarze zachodniego płaskowyżu, od Yushu w Qinghai po góry Qilian, do zatoki Yanchi w Gansu i Lop Nur w Xinjiangu. W takich chłodnych i suchych krainach odnotowano grupy dzikich psów azjatyckich. Te odkrycia dają nadzieję na otwarcie ochrony gatunku w Chinach. W gospodarstwie leśnym Baizha, gdzie odkryto cyjona, Organizacja Ochrony Bioróżnorodności- Shanshui Nature Conservation Centre, współpracuje z rządem ludowym hrabstwa Nangqian w celu prowadzenia monitoringu terenowego ssaków drapieżnych poprzez szkolenie pasterzy. W ostatnich miesiącach kamery termowizyjne, wywiady z pasterzami, a nawet naturalne doświadczenia turystów dostarczyły nam istotnych podstawowych informacji. W maju 2020 r., na podstawie już zebranych informacji, zespół naukowców z Chin przeprowadził spektrum wywiadów z na temat cyjonów i rozmieszczono kamery termowizyjne wzdłuż Gór Qilian w celu badania populacji tego drapieżnika. Z wywiadów lub danych z fotopułapek wynika, że cyjony w Górach Qilian są rzadkie. W porównaniu z lampartami śnieżnymi, wilkami i niedźwiedziami brunatnymi, cyjony charakteryzują się niskim współczynnikiem napotykania. Większość miejsc, w których fotografuje się małe czerwone górskie wilki, czyli cyjony włochate w Górach Qilian, znajduje się z dala od osad ludzkich, co również zmniejsza ryzyko kontaktu z bezpańskimi psami. W 2020 roku kamera termowizyjna zainstalowana w rezerwacie przyrody Liancheng po raz pierwszy zarejestrowała działalność dwóch dzikich cyjonów. Dokładny zapis rozmieszczenia cyjona w rezerwacie przyrody Liancheng stanowi dalsze uzupełnienie rozmieszczenia cyjonów w Chinach i ma ogromne znaczenie dla ochrony tego gatunku.

W latach 2011–2013 pasterze i przedstawiciele władz lokalnych zgłosili cyjony w pobliżu rezerwatu przyrody Taxkorgan w regionie Karakorum / Pamir w Autonomicznym Regionie Xinjiang, na granicy Chin z Pakistanem, Tadżykistanem i Afganistanem. Ostatnio nie było żadnych doniesień o cyjonach z regionu Karakorum / Pamir, więc nowe dowody są ważne. Obecnie naukowcy prowadzą bardziej szczegółowe badania tego gatunku w Chinach i krajach sąsiednich, szczególnie w regionie Tien Shan i Pamir Mountain.

Cyjony żyjące w północno-wschodnich Chinach i na Półwyspie Koreańskim już dawno zniknęły, a ostatni rekord przypada na lata 80 XX wieku. Czterdzieści lat temu, w Heshun, w Chinach Północnych były grupy cyjonów, które miejscowi nazywali małym czerwonym wilkiem. Ochrona dzikich psów azjatyckich jest ważna ze względu na środowisko naturalne. Od prawie 25 lat Chińskie Towarzystwo Poszukiwań i Badań (CERS) jest wiodącą siłą zajmującą się badaniami i dokumentacją najbardziej oddalonych regionów Chin. Wild Wonders of China to epicka inicjatywa ukazująca niesamowite dziedzictwo naturalne Chin, z ich dziką przyrodą i dzikimi miejscami. post by @thomasquatl, echl.league.scientific@gmail.com. regards. Publikacja wydana w ramach programu pioneer consulting for environment challenges.

Cytat od dr Shauhin Alavi: Istnieje wiele satysfakcjonujących aspektów pracy w ochronie przyrody i kariery zoologicznej! Po prostu zobaczyłem niektóre z tych gatunków osobiście, zwierząt rzadkich i zagrożonych wyginięciem. Inne aspekty tej pracy to możliwość dokonywania odkryć i dzielenia się nimi ze światem oraz wszystkimi interesującymi miejscami i ludźmi, które odwiedzam i spotykam.

sci-refs:

*Gongqi Sun,Yi Qu,Meiqing Tang,Xiao Liu,Xiaofeng Luan.Priority conservation plans of ecological function areas for terrestrial endangered mammals in China.Biodiv Sci . 2013, (1): 47 -53 . DOI: 10.3724/SP.J.1003.2013.07114

*Huang Guohualing, Sreekar Rachakonda, Velho N., Corlett R., Quan Rui-Chang, Kyle W Tomlinson. Combining camera‐trap surveys and hunter interviews to determine the status of mammals in protected rainforests and rubber plantations of Menglun, Xishuangbanna, SW China. Animal Conservation 23 (6), 689-699 (2020)

*Kamler Jan F., Songsasen Nucharin, Jenks Kate, Srivathsa Arjun, Sheng Li, Kunkel Kyran. Cuon alpinus. The IUCN Red List of Threatened Species. 2015:e.T5953A72477893. doi: 10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T5953A72477893.en.

*Li Fei, Xiang-Yuan Huang, Xing-Chao Zhang, Xing-Xi Zhao, Jian-Huan Yang & Bosco P. L. Chan. Mammals of Tengchong Section of Gaoligongshan National Nature Reserve in Yunnan Province, China. Journal of Threatened Taxa 11(11): 14402-14414. (2019).

*Li Xueyou, Buzzard Paul,Chen Yongchun,Jiang Xuelong. Patterns of Livestock Predation by Carnivores: Human–Wildlife Conflict in Northwest Yunnan, China. Environmental Management, 52: 1334–1340 (2013).

* Riordan Philip, Wang Jun, Shi Kun, Fu Hongyan, Dabuxilike Zhu, Zhu Kebiao, Wang Xiaohu. New evidence of dhole Cuon alpinus populations in north-west China. Oryx, 49: 203-204 (2015)

*Sheng Li. Development progress and outlook of the wildlife camera-trapping networks in China[J]. Biodiv Sci, 28(9): 1045-1048. (2020).

*Xiaogang Shi, Qiang Hu, Jiaqi Li, Zhuo Tang, Jian Yang, Wenjing Li, Xiaoli Shen, Sheng Li. Camera-trapping surveys of the mammal and bird diversity in Wolong National Nature Reserve, Sichuan Province[J]. Biodiv Sci, 25(10): 1131-1136 (2017).

*Yu Xiao-dong, Luo Tian-hong, Wu Yu-ming, Zhou Hong-zhang. A Large-Scale Pattern in Species Diversity of Mammals in the Yangtze River Basin. Zoological Research, 27(2): 121-143 (2006)

*Yunrui Ji, Yi Tao, Changlin Li, Diqiang Li, Zhao Ding, Fang Liu. Using infra-red cameras to survey diversities of mammals and birds in Sichuan Xuebaoding National Nature Reserve[J]. Biodiv Sci, DOI: 10.17520/biods.2020349.

*Zhang Chengcheng, Wang Jun, Justine Shanti Alexander et al. Biodiversity Assessment of Mammal and Bird Species from Camera Trap Data in Yanchiwan National Nature Reserve, Gansu Province, China. J. of Resources and Ecology, 9(5): 566-574 (2018).

*Zhi-Lin LI, Lian Duo, Sheng Li, Tianming Wang. Competition and coexistence among terrestrial carnivorous mammals[J]. Biodiv Sci, 29(1): 0-0. (2021)

参考资料：

祁连山红毛犬，已是这个星球仅存的北方豺群 https://min.news/zh-hans/animal/f46fc4bbed1aa6b5d699820eef638fd1.html

祁连山再现“豺老大”，吹哨狩猎、体型不如狼，但敢与老虎火并！https://kuaibao.qq.com/s/20191124A0ILBX00?refer=spider

祁连山红毛犬，已是这个星球仅存的北方豺群 https://user.guancha.cn/main/content?id=446896&s=fwckhfbt

自然科普：祁连山红毛犬，已是这个星球仅存的北方豺群 http://www.kepusz.com/knowledge-detail/i-25129.html

祁连山再现红豺，体型虽不如狼，但结群连老虎都怕！https://baike.baidu.com/tashuo/browse/content?id=15578b0948e46bc4afe6d324

祁连山红毛犬，已是这个星球仅存的北方豺群 https://c.m.163.com/news/a/G0IUQHVJ05259Q0E.html

太意外了！肅北拍到豺狗（國家二級保護動物）活動影像~原文網址：https://kknews.cc/society/2m5joe.html

都听过“豺狼虎豹”，可你知道豺长啥样吗？http://jingxuan.guokr.com/pick/18389/

当大熊猫保护区的豹豺狼大幅消失，新的生态系统风险正在浮现 http://www.nsfc.gov.cn/csc/20340/20289/54343/index.html

http://www.xinhuanet.com/english/2019-08/24/c_138333472.htm

https://new.qq.com/omn/20191115/20191115A0928M00.html?pc

今天說說中國的豺,消逝和歸來 https://new.qq.com/omn/20191115/20191115A0928M00.html?pc

大部分人都聽說過,卻不認識的動物——豺! https://ppfocus.com/mo/0/peace61ab.html

這次,豺可不可以擁有一級動物的牌面 https://ppfocus.com/0/pe71b39e7.html

兰溪发现濒危动物豺狗踪迹？ http://cs.zjol.com.cn/system/2016/07/16/021229704.shtml

32年来首次！云南永德大雪山国家级自然保护区拍摄到狼和豺http://yn.yunnan.cn/system/2018/11/26/030126161.shtml

连城自然保护区首次发现国家二级保护动物豺 http://gansu.gansudaily.com.cn/system/2020/07/09/017476336.shtml